Në tetë vitet e fundit, akulli i detit në Antarktidë ka arritur një rekord të ulët katër herë, raporton Australian Broadcasting Corporation (ABC). Tre herët e para, nivelet e akullit që kanë rënë në verë janë rikuperuar në dimër. Por këtë vit – gjatë asaj që aktualisht është dimër në Antarktidë – shkencëtarët kanë konfirmuar se akulli nuk po riformohet, duke lënë të zhveshur zona të gjata të vijës bregdetare të Antarktidës.
Çfarë po ndodh?
Sipas oqeanografit fizik Edward Doddridge, kjo është hera e parë që vërehet një ngjarje si kjo, raporton ABC – dhe ka shumë pak gjasa që të ketë ndodhur më vete. “Të thuash diçka të paprecedentë nuk është mjaft e fortë”, tha Doddridge për ABC. “Kjo është një ngjarje me pesë sigma. … Që do të thotë se nëse asgjë nuk do të kishte ndryshuar, ne do të prisnim të shihnim një dimër si ky rreth një herë në 7.5 milionë vjet. … Ka njerëz që thonë se mund të jetë ndryshueshmëri natyrore… por ka shumë pak gjasa”. Sipas Doddridge dhe të tjerëve, shkaku më i mundshëm është aktiviteti njerëzor. Njerëzit krijojnë ndotje të ajrit përmes aktiviteteve si djegia e karburantit, dhe kjo ndotje bllokon nxehtësinë në planetin tonë, duke ngrohur atmosferën dhe oqeanin. Një kombinim i ujit më të ngrohtë dhe modeleve të motit me energji më të lartë ka të ngjarë që po shkrin akullin, thanë shkencëtarët për ABC.
Pse ka rëndësi humbja e akullit të Antarktidës?
Akulli polar është një faktor kryesor në “albedo” e Tokës, që është sasia e dritës që reflektohet nga sipërfaqja në vend që të absorbohet. Kur ka më shumë akull, albedo e planetit është më e lartë dhe dielli nuk e ngroh atë aq shpejt. Kur akulli shkrihet, planeti fillon të thithë më shumë nxehtësi. Kjo krijon gjithashtu “reagime albedo të akullit”, thotë ABC – një cikël vicioz në të cilin shkrirja e akullit e bën oqeanin të nxehet më shpejt, duke shkaktuar edhe më shumë shkrirjen e akullit. Nëse humbet shumë nga akulli polar, ai mund të arrijë një pikë kthese që do të çojë në ngrohjen e Tokës shumë më shpejt.
Petra Heil, një fizikan i akullit të detit nga Divizioni Australian i Antarktikut, tha për ABC: “Mund të përfundojmë në një shtet të ri. Kjo do të ishte mjaft shqetësuese për qëndrueshmërinë e kushteve njerëzore në Tokë, dyshoj”. Një mjedis shumë më i nxehtë ka implikime të frikshme për shëndetin e njeriut. Mund të shkatërrojë gjithashtu peshqit tek të cilët mbështetemi për ushqim, tokën bujqësore ku kultivojmë të korrat dhe pyjet e shiut që na duhen për oksigjen.
Çfarë mund të bëhet me akullin që po zhduket?
Shpresa më e mirë për planetin është ndalimi i ndotjes së ajrit që shkakton ngrohjen e planetit tonë. Megjithatë, duhet të ndodhë shpejt. Unë mendoj se shumë njerëz e kanë afatin kohor shumë të gjatë, duke thënë se kjo nuk do t’i ndikojë ata”, tha Heil për ABC. “Jam shumë i bindur se kjo është diçka që brezi im do të përjetojë”, vijon ai.