Stokholmi kërkon falje mes frikës se Turqia mund të vonojë heqjen e vetos së NATO-s pas përdhosjes së librit të shenjtë.
Mijëra njerëz morën pjesë në protesta në të gjithë vendet me shumicë myslimane të premten pas një incidenti të dytë në Suedi që përfshin përdhosjen e Kuranit.
Ky episod e ka bërë qeverinë suedeze me ndjenjën e frikës se frustrimi në rritje në Lindjen e Mesme mund ta vonojë heqjen e vetos së Turqisë ndaj anëtarësimit të Suedisë në NATO.
Presidenti Recep Tayyip Erdoğan kishte thënë në samitin e NATO-s në Vilnius se do t’i rekomandonte parlamentit turk ta ratifikonte kërkesën e Suedisë, duke i dhënë fund vetos njëvjeçare të Turqisë, por kur u kthye nga një udhëtim nga Gjiri ai thjesht tha se ratifikimi turk varet nga hapat e ndërmarrë nga Suedia.
Në incidentin e fundit, një refugjat irakian me bazë suedeze, Salwan Momika, me origjinë të krishterë, por tani një ateist i vetë-përshkruar, kërcënoi ta digjte një kopje të Kuranit. Në këtë rast, ai ka shkelmuar, ka rënë dhe ka shkelur mbi librin e shenjtë jashtë ambasadës së Irakut të enjten, por nuk e ka djegur. Momika, 37 vjeç, kishte lejen e policisë për protestën e tij.
Ishte incidenti i dytë që dyshohet se përfshin Momikën, i cila muajin e kaluar u identifikua në mediat lokale dhe sociale si njeriu që kishte djegur një kopje të Kuranit jashtë një xhamie në Stokholm gjatë festës së Kurban Bajramit, duke shkaktuar dënime të përhapura në botën islame.
Kërcënimet e tij më të fundit për ta djegur librin e shenjtë çuan në sulmin ndaj ambasadës suedeze në Bagdad herët të enjten, më seriozja nga shumë protesta në të gjithë rajonin dhe bëri që Iraku t’i ndërpresë marrëdhëniet diplomatike me Suedinë.
Ministria e Jashtme suedeze u përgjigj duke thënë se “Autoritetet irakiane kanë një detyrim të qartë për t’i mbrojtur misionet diplomatike dhe stafin diplomatik në përputhje me konventën e Vjenës. Është e qartë se autoritetet irakiane kanë dështuar në përmbushjen e këtij detyrimi.” Megjithatë, kryeministri irakian, Mohammed Shia al-Sudani, e udhëzoi ambasadorin suedez në Bagdad të largohej nga Iraku.
Pas lutjeve të së premtes, qindra njerëz, kryesisht mbështetës të liderit populist shiit Muqtada al-Sadr, u mblodhën në qytetin Sadr të Bagdadit duke brohoritur “Po, po për Islamin, po, po për Kur’anin”.
Protesta në rrugë pati edhe në Teheran, me djegie rituale të flamurit suedez, si dhe në Liban dhe Kuvajt.
Erdogan e ka mbledhur sërish parlamentin turk për një seancë urgjente në gusht më 25 korrik, duke sugjeruar se ai mund të jetë duke u përgatitur për ta hequr veton ndaj anëtarësimit suedez në NATO. Megjithatë, në diskutimet me gazetarët, ai tha: “Do të ishte në favor të Suedisë nëse ata ndërmerrnin hapa konkretë në luftën kundër organizatave terroriste dhe për ekstradimin e terroristëve”.
“Ne presim që premtimet të përmbushen”, shtoi Erdogan, duke iu referuar një marrëveshjeje të arritur nga Turqia, Suedia dhe Finlanda vitin e kaluar në Madrid, që synonte t’i adresonte shqetësimet e Ankarasë për aktivitetet e separatistëve kurdë në Suedi.
Duke folur për përdhosjen e Kuranit, ministri i ri turk i drejtësisë, Yilmaz Tunç, bëri thirrje për “hetime gjithëpërfshirëse për t’i identifikuar të dyshuarit dhe për të mbledhur informacione të qarta identiteti dhe prova të veprimeve të tyre kriminale”. Ministria e Jashtme e Turqisë i bëri thirrje Suedisë që të marrë “masa bindëse për t’i parandaluar krimet e urrejtjes kundër Islamit dhe miliarda ndjekësve të tij”.
Anëtarësimi i Suedisë në NATO nuk ka të bëjë vetëm me qasjen e këtij vendi ndaj disidentëve, por nëse SHBA do t’i shesë Turqisë F-16 – diçka që varet nga garancitë që Turqia është e gatshme t’i japë Senatit të SHBA për ta mbajtur jashtë hapësirës ajrore greke.
Zyra e Jashtme e Mbretërisë së Bashkuar, e etur për t’i qetësuar shqetësimet turke për Suedinë, tha në një deklaratë se “Djegia dhe përdhosja e Kuranit në Stokholm është thellësisht fyese për muslimanët në mbarë botën dhe krejtësisht e papërshtatshme. Ne e denoncojmë urrejtjen në bazë të fesë ose besimit. Ne do ta mbrojmë lirinë e fesë ose besimit për të gjithë dhe do ta promovojmë respektin reciprok. Ne e njohim vuajtjen e thellë të përjetuar nga muslimanët anembanë botës të shkaktuar nga djegia e Kuranit.”/The Guardian